Tất cả các đường ống cần được sục rửa làm sạch theo định kỳ hoặc khi có sự cố bất thường. Làm sạch đường ống là một phương pháp quan trọng để cải thiện hiệu quả của đường ống. Trong hầu hết các đường ống phân phối, trầm tích tích tụ và màng sinh học phát triển làm tăng nguy cơ về các vấn đề về màu, vị và mùi trong nước. Trước khi làm sạch đường ống, các thông tin về hiện trạng phải được được thu thập và phân tích. Với dữ liệu này, vấn đề có thể được được phán đoán và giải pháp sục rửa sẽ được lựa chọn. Thông tin hiện trạng này bao gồm chất lượng nước, chế độ thủy lực và điều kiện rò rỉ của đường ống. Ngoài ra, khiếu nại của khách hàng là cũng quan chọn phương pháp làm sạch thích hợp. Lựa chọn tuyến ống cần làm sạch và phương pháp làm sạch áp dụng phụ thuộc rất nhiều vào việc phân tích thông tin hiện trạng.
PHƯƠNG PHÁP VỆ SINH ĐƯỜNG ỐNG
Ba phương pháp chính để sục rửa, làm sạch đường ống được sử dụng phổ biến, cụ thể:
(1) Sử dụng các thiết bị cơ khí
(2) Thủy lực
(3) Sử dụng Hóa chất
I. Sử dụng thiết bị cơ khí
1. Dụng cụ/thiết bị đâm phá (Rodding):
Phương pháp này chủ yếu được sử dụng để phá vỡ dầu mỡ, cặn bẩn cứng, cắt rễ và phá vỡ liên kết cơ học của cặn bẩn. Nó cũng được sử dụng cho trường hợp khẩn cấp để thông tắc và nhường chỗ cho camera thiết bị kiểm tra trong đường ống. Thiết bị này tùy vào điều kiện địa phương và đơn vị sản xuất có thể là kéo tay hoặc bằng điện. Thiết bị kéo điện liên quan đến việc áp dụng mô-men xoắn để thanh thép khi được đẩy qua đường ống, làm quay thiết bị làm sạch gắn vào đầu của thanh thép.
2. Sử dụng hệ quả bóng (Balling):
Thiết bị này bao gồm các quả bóng với kích thươc phù hợp với các đường ống có đường kính khác nhau, dây liên kết, tời, dây cáp, động cơ, nguồn nước và thùng rác. Khi các quả bóng được chuyển vào cống, nước sẽ bị ép với áp suất và tốc độ cao để làm sạch đường ống. Balling có hiệu quả trong việc loại bỏ nồng độ cao của cát, sạn, đá và dầu mỡ từ đường ống. Phương pháp này không được đề xuất cho các thiết bị cố định ở tầng hầm và đường ống thiết kế dạng tự chạy chịu áp lực thấp.
3. Máy Gầu/xô:
Máy gầu là một loại thiết bị cơ khí làm sạch được sử dụng để loại bỏ các mảnh vụn, rễ cây, dầu mỡ hoặc trầm tích từ các tuyến cống chính. Máy được trang bị một bộ tời kéo chuyên dụng qua một đường ống để gom, cắt các mảnh vụn khỏi đường ống. Giải pháp này chỉ phù hợp với đường ống lớn hoặc hệ cống thoát nước lớn.
II. Tác động chế độ thủy lực
1. Xả nước
Xả nước là cách làm sạch đường ống lâu đời nhất và phổ biến nhất, làm sạch đường ống ít tốn kém. Nó giúp loại bỏ chất khử trùng còn sót lại, vi khuẩn có hại, loại bỏ cặn lơ lửng, và hạn chế các vấn đề khác của nước như đổi màu hoặc có vị và mùi khó chịu. Kỹ thuật này khó có thể làm sạch các vảy cứng và mảng bám tích tụ lâu ngày. Không hiệu quả trong việc làm sạch trầm tích và màng sinh học từ đường ống lớn.
Khi xả nước kỹ sư và công nhân vận hành nghiên cứu, đóng mở các tuyến ống làm sao để tăng vận tốc và áp lực qua tuyến càn xả (tối thiểu vận tốc bằng 1,5 lần vận tốc thiết kế).
2. Mút xốp:
Hiện nay mút xốp cũng là giải pháp phổ biến được sử dụng, mút xốp với nhiều kích thước khác nhau, được ấn vào đường ống và cho chạy về phía hạ lưu, cặn bẩn được đưa ra ngoài do áp lực lực nước đẩy mút xốp và ma sát giữa mút xốp và thành ống. Hình dạng mút xốp có thể tròn hoặc hình viên đạn.
3. Dùng tia nước áp lực cao:
Đây là quá trình sử dụng nước dưới áp suất cao để cọ rửa thành ống. Nó cũng giúp làm sạch dầu mỡ, cặn bã, rễ cây, cát hoặc bụi bẩn và xả sạch tất cả xuống hạ lưu. Việc làm sạch bằng tia áp lực cao đã được sử dụng rộng rãi trong những năm gần đây, phương pháp này có nhiều ưu điểm như hiệu quả tẩy rửa cao, dễ cơ giới hóa, vận hành thuận tiện, an toàn và đáng tin cậy. Trong hoạt động này, áp suất phải nằm trong khoảng từ 10.000 psi đến 22.000 psi. Thiết bị này bao gồm một xe tải gắn với máy bơm nước áp lực cao, hệ thống phụ kiện van vòi….
4. Scooter sục rửa:
Phương pháp này cũng là một phương pháp thủy lực để làm sạch đường cống. Chỉ hiệu quả để loại bỏ cặn, vật liệu nặng trong cống có đường kính lớn như cống thoát nước mưa. Thiết bị này bao gồm cụm xe scooter, xe bán tải, tời điện, xe bồn nước và dây liên kết. Cụm xe Scooter bao gồm khung thép làm việc trên các bánh xe nhỏ có viền cao su, tấm chắn kim loại tròn ở một đầu. Trong kỹ thuật này, nửa trên bao gồm tấm chắn được điều khiển bằng hệ thống lò xo và nửa dưới được gắn vào chính xe scooter. Tấm chắn hoạt động như một cái nút để tạo đầu áp suất. Khi áp suất tăng, tấm chắn sẽ đẩy khung xe scooter dọc theo hạ lưu để làm sạch đường ống.
4. Bẫy bùn (Silt Traps), van xả cặn:
Những thiết bị này được bố trí cố định trên đường ống cấp thoát nước và được vận hành thường xuyên để loại bỏ, ngăn ngừa hình thành những mảng bám lớn cho hệ thống đường ống.
5. Phương pháp thủ công dùng Lốp xe, các vật dụng khác để khơi thông
Trong những trường hợp cần giải quyết nhanh chóng và điều kiện kinh tế không cho phép có thể sử dụng các vật dụng thủ công đơn giản để xử lý.
III. Sử dụng hóa chất
Căn cứ các thông tin hiện trạng về cặn bẩn, mảng bám của đường ống, trước hoặc sau khi xử lý bằng các phương pháp cơ học có thể xem xét xử lý triệt để hơn bằng các hóa chất tẩy rửa, phân hủy cặn bẩn. Tùy thuộc vào loại cặn bẩn để quyết định sử dụng hóa chất và nồng độ cho phù hợp.
Làm sạch, sục rửa đường ống đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì dịch vụ tuổi thọ của đường ống, chất lượng nước và đảm bảo dòng chảy. Lựa chọn phương pháp làm sạch đường ống phụ thuộc vào loại đường ống, bản chất của vấn đề, loại thiết bị và cả chi phí. Đối với hầu hết các trường hợp, xả nước là thường là lựa chọn đầu tiên. Đây là một cách rẻ tiền và phương pháp thực hiện dễ dàng đòi hỏi trình độ và thiết bị ít nhất. Sau đó chúng ta sẽ phân tích và đưa ra các giải pháp tối ưu tiếp theo.
